Onze effectieve tips tegen droge mond
Iedereen heeft weleens te maken met een droge mond, maar voor sommigen is dit een aanhoudend en langdurig probleem. Bij gebrek aan voldoende speekselproductie spreken we van ‘xerostomie’. Dit ongemak kan aanzienlijke gevolgen hebben voor zowel uw mondgezondheid als uw algemene welzijn. Het beschermende effect van speeksel op tanden en mondslijmvlies kan namelijk wegvallen.
Hoe ontstaat een droge mond?
Veranderingen in de samenstelling of hoeveelheid speeksel kunnen de mondgezondheid beïnvloeden en een droge mond veroorzaken. Dit doet zich vaak voor in de volgende situaties:
- Ademhaling door de mond waardoor het speeksel uitdroogt;
- Stress, depressie of angst;
- Koorts of diarree. Tijdens ziekte kunt u veel vocht verliezen en dit is ook te merken in de mond;
- Vitamine- of vochttekort als gevolg van bijvoorbeeld weinig binnenkrijgen van vitamines via voedsel of weinig water;
- Zoete of alcoholische dranken leiden eerder tot uitdroging dus zullen sneller leiden tot een droge mond;
- Na bestraling in het hoofd/halsgebied;
- Tijdens chemotherapie;
- Bij systemische ziekten, zoals het syndroom van Sjögren (auto-immuunziekte waarbij u last krijgt van extreem droge ogen en een droge mond), nieraandoeningen of diabetes;
- Als bijwerking van bepaald medicijngebruik, voorbeelden van medicijnen die een droge mond veroorzaken zijn: medicatie tegen hoge bloeddruk, ontstekingsremmers en antidepressiva.
Een droge mond is niet alleen vervelend, maar kan ook leiden tot problemen met eten en zelfs tandbederf veroorzaken.
Het belang van speeksel
Speeksel speelt een cruciale rol in de mondgezondheid. Het beschermt tegen invloeden van buitenaf, draagt bij aan de spijsvertering en maakt spreken, eten en proeven mogelijk. Daarnaast dient speeksel als een bron van informatie over het lichaam en kan het helpen bij het stellen van diagnoses.
Speeksel is essentieel voor:
- Voeding: het vergemakkelijkt de spijsvertering, het eten, spreken en slikken, en draagt bij aan de smaakbeleving van voedsel;
- Gebitsbescherming: speeksel beschermt tanden en kiezen tegen aantasting (bijv. cariës) en behoudt het mondweefsel;
- Afweer: het beschermt de mond tegen externe invloeden.
Hoe weet u of u last heeft van een droge mond?
Het is normaal om af en toe een droge mond te ervaren. Echter, wanneer dit ongemak langdurig aanhoudt, kan er sprake zijn van een onderliggend probleem met de speekselproductie.
Een droge mond kan diverse problemen met zich meebrengen, van een vervelend mondgevoel tot moeite met slikken en verhoogd tandbederf. Toch negeren veel mensen deze aandoening, vaak omdat ze denken dat het bij het verouderingsproces hoort.
Symptomen die kunnen wijzen op een droge mond zijn onder andere:
- Een droog, plakkerig gevoel in de mond
- Moeite met slikken
- Een brandend gevoel op de tong
- Een droge tong
- Een droog gevoel in de keel
- Gebarsten droge lippen
- Verminderd smaakgevoel of een metaalachtige smaak in de mond
- Zweertjes in de mond
- Frequente slechte adem
- Moeite met kauwen en/of spreken
- Rood tandvlees
Het herkennen en begrijpen van deze symptomen is essentieel om tijdig actie te ondernemen en mogelijke gezondheidsproblemen te voorkomen.
Wat zijn de oorzaken van een droge mond?
Een simpele ‘kauwgomtest’ kan helpen om de oorzaak van een droge mond te achterhalen. Het effect van een kauwgompje kan veel onthullen over de oorzaak van een droge mond.
Als je tijdens het kauwen merkt dat er extra speeksel in je mond vrijkomt, is de kans groot dat je speekselklieren nog actief zijn, terwijl het uitblijven van extra speeksel kan wijzen op beschadigde klieren.
Tips wat u kunt doen tegen een droge mond
In de meeste gevallen gaat een droge mond vanzelf over. Indien de droge mond wordt veroorzaakt door een chronische aandoening, kunt u op lange termijn last hebben van een droge mond.
Hieronder geven we graag een aantal tips over hoe u een droge mond kunt voorkomen en de droge mond verhelpen.
Tip 1: Medicatie evalueren
Een groot deel van de droge mond wordt veroorzaakt door medicatie. Overleg met een (huis)arts om te bepalen of alle medicijnen noodzakelijk zijn. Soms kan het aanpassen van het tijdstip van inname verlichting bieden.
Ook zijn er medicijnen die de speekselproductie stimuleren, maar deze hebben mogelijke bijwerkingen.
Tip 2: Kunstmatig speeksel gebruiken
Kunstspeeksel, verkrijgbaar bij apotheken, kan verlichting bieden bij een gebrek aan speekselproductie. Hoewel het niet zo effectief is als natuurlijk speeksel, kan het ongemak verminderen. Er zijn zowel gels als mondsprays beschikbaar.
Tip 3: Stimuleer speekselproductie
Kauwbewegingen en smaakstimulatie kunnen de speekselproductie bevorderen. Suikervrije kauwgom en suikervrije snoepjes kunnen helpen om de mond vochtig te houden.
Tip 4: Tandverzorging prioriteit
Een droge mond verhoogt het risico op tandbederf. Regelmatige tandheelkundige bezoeken en een goede mondhygiëne zijn cruciaal. Gebruik het liefst een zachte tandenborstel met milde tandpasta die fluoride bevat en overweeg zo nu en dan een fluoridespoeling.
Tip 5: Comfortabele nachtrust
’s Nachts neemt de speekselproductie af, wat een droge mond kan verergeren. Vooral als u last heeft van snurken kan uw mond uitdrogen, dat merkt u vooral als u wakker wordt. Het gebruik van vaseline op de lippen kunnen verlichting bieden.
Zorg tevens voor voldoende ventilatie en luchtvochtigheid in de slaapkamer. Zet een flesje water naast het bed zodat u wat kunt drinken als uw mond droog aanvoelt.
Tip 6: Drink tijdens het eten
In tegenstelling tot vroeger is het nu geaccepteerd om te drinken tijdens het eten. Het kan helpen het eten beter door te slikken en de mond vochtig te houden. Neem wel kleine slokjes en spoel niet met een alcoholische drank, daar deze de mond juist doen uitdrogen.
Tip 7: Drink voldoende water en vermijd sterk gekruid eten
Vermijd uitdroging; tabak, alcohol en suiker zijn de dingen die je het beste kunt vermijden. Let daarnaast op zout en pittig voedsel. Drink bij voorkeur 1,5 tot 2,5 liter water per dag.