Tandenknarsen tijdens het slapen is een veelvoorkomend fenomeen dat vaak onopgemerkt blijft. In deze blog gaan we dieper in op de oorzaken en gevolgen van tandenknarsen en geven we tips die kunnen helpen bij het voorkomen van tandenknarsen.

Wat is tandenknarsen?

Tandenknarsen, ook wel bekend als bruxisme, is een aandoening waarbij de tanden en kiezen tijdens het schuiven op elkaar worden gedrukt. Dit onbewuste gedrag brengt aanzienlijke druk op de tanden, wat schade aan het gebit kan veroorzaken. Naast tandheelkundige problemen kunnen er ook andere complicaties optreden, waaronder spanning en pijn in de kaken, nek- en schouderklachten, hoofdpijn, vermoeidheid, en verstoring van de nachtrust. Ongeveer 10 tot 20% van de bevolking ervaart tandenknarsen, vaak onbewust tijdens de slaap.

Hoe wordt tandenknarsen herkend?

Als u ’s ochtends wakker wordt met gevoelige tanden, pijnlijke kauwspieren en/of hoofdpijn, bestaat de mogelijkheid dat u last heeft van tandenknarsen. Voor degenen die samen slapen, kan een partner het knarsende geluid ’s nachts horen. Tijdens een bezoek aan de tandarts kan ook bekend worden of er sprake is van ongewone slijtage aan het gebit.

Wat zijn de oorzaken van tandenknarsen?

Tandenknarsen kan verschillende oorzaken hebben, het gaat vaak om een combinatie van factoren, waaronder:

  1. Stress en spanningen: stress en emotionele spanning zijn vaak belangrijke triggers voor tandenknarsen.
  2. Erfelijke factoren: erfelijkheid speelt bij 40 tot 60% van de gevallen een rol in tandenknarsen.
  3. Angst: angstgevoelens kunnen bijdragen aan het ontstaan van tandenknarsen.
  4. Roken: rokers hebben tot twee keer meer last van tandenknarsen dan niet-rokers.
  5. Overmatig drugs- of alcoholgebruik: het overmatig gebruik van drugs of alcohol kan bijdragen aan bruxisme.
  6. Onverwerkt geestelijk trauma: psychologische factoren, zoals onverwerkte trauma’s, kunnen tandenknarsen veroorzaken.
  7. Overmatig cafeïnegebruik: consumptie van cafeïne (uit koffie, energiedrankjes en cola) kan het risico verhogen.
  8. Bepaald medicijngebruik: sommige medicijnen, waaronder antidepressiva, kunnen tandenknarsen als bijwerking hebben.

Wat zijn de gevolgen van tandenknarsen?

Tandenknarsen tijdens het slapen kan aanzienlijk nadelige gevolgen hebben voor zowel de tandheelkundige gezondheid als de kwaliteit van de slaap.

  1. Gebitsslijtage: het slijpen en knarsen kan leiden tot gebitsslijtage, met als gevolg pijnlijke problemen.
  2. Slaapstoornissen: tandenknarsen kan de slaapkwaliteit verstoren, resulterend in vermoeidheid.
  3. Concentratieproblemen: de verstoorde nachtrust kan leiden tot concentratieproblemen.
  4. Hoofdpijn: het constante drukken van tanden kan hoofdpijn veroorzaken.
  5. Nek- en Schouderklachten: verdikkingen van kaakspieren kunnen resulteren in nek- en schouderklachten.
  6. Pijn en Stijfheid in Kaakgewrichten: langdurig tandenknarsen kan leiden tot temporomandibulaire gewrichtsstoornis (TMJ).
  7. Versleten Tanden en Overgevoeligheid: tandenknarsen kan leiden tot versleten tanden en een overgevoelig gebit.

8 Tips om tandenknarsen te voorkomen of klachten te verminderen

Bent u een tandenknarser en op zoek naar tips om de klachten te verminderen of zelfs het tandenknarsen te voorkomen? Wij geven u 8 tips:

Herstel gebitsschade

Het is van groot belang om naast het gebruik van een anti-knarsbitje, ter voorkoming van verergering, ook de reeds ontstane schade te laten herstellen. Uw tandarts kan met behulp van witte vullingen slijtplekken opvullen en de originele vorm van uw voortanden herstellen. Wij raden aan hierover een gesprek aan te gaan met uw tandarts.

Bescherm je gebit

Om uw gebit te beschermen tegen de schade veroorzaakt door tandenknarsen, zijn er diverse opties beschikbaar. Veruit de meest betaalbare, snelle en eenvoudige methode om uw gebit te beschermen, is het gebruik van een anti-knarsbitje. Uw tandarts kan ook andere methoden aanbevelen ter bescherming van uw gebit.

Leer je kaakspieren ontspannen

Gezien de aanzienlijke spanning die ontstaat in de kaken door tandenknarsen, is het van belang om deze spieren te leren ontspannen. U kunt zelf uw kaken masseren door uw vingertoppen bij uw kaakgewricht (vlakbij uw oren) op uw wang te plaatsen en zachtjes rond te draaien. Dit werkt ontspannend op de kaakspieren, helpt u bewust te worden van de spanning in dit gebied en leert u deze te verminderen. Naarmate uw kaken meer ontspannen zijn, zal dit leiden tot een afname van tandenknarsen. Indien nodig, kunt u professionele hulp zoeken bij een fysiotherapeut. Deze kan naast massages ook ontspanningsoefeningen aanbevelen die specifiek gericht zijn op uw kaken en nek. Massages en oefeningen vlak voor het slapengaan dragen bij aan een ontspannen inslaapmoment en hopelijk verminderd tandenknarsen.

In gevallen van ernstig tandenknarsen met bijkomende klachten, kan verwijzing naar een tandarts-gnatholoog overwogen worden. Deze specialist is gespecialiseerd in het behandelen van kauwproblemen, zoals pijn in de kaakgewrichten, spierpijn in de kauwspieren, gekraak, andere geluiden in het kaakgewricht en beperkte beweging van de kaken.

Vermijd stimulerende stoffen

Tandenknarsen blijkt gerelateerd te zijn aan overprikkeling van het centrale zenuwstelsel. In feite is tandenknarsen een symptoom hiervan. Stoffen die het zenuwstelsel prikkelen, dienen vermeden te worden als u van het tandenknarsen af wilt komen.

Stoffen die het zenuwstelsel prikkelen zijn:

  • Cafeïne (koffie, cola en energiedrankjes)
  • Overmatige consumptie van alcohol
  • Stimulerende middelen zoals cocaïne, amfetamine en XTC
  • Roken (bij rokers komt tandenknarsen tot twee keer meer voor dan bij niet-rokers)

Tandenknarsen kan ook een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen. In tegenstelling tot bovenstaande stoffen kunt u hier niet zomaar mee stoppen. Als u vermoedt dat u tandenknarst als bijwerking van uw medicatie en deze medicatie langdurig moet innemen, meld dit dan aan uw huisarts en vraag of er een alternatief medicijn beschikbaar is.

Stressmanagement

Stress en spanningen vormen doorgaans de voornaamste oorzaak van tandenknarsen. Het verminderen van factoren die stress verhogen, leren om te gaan met stress en het uitvoeren van ontspanningsoefeningen bevorderen een goede nachtrust en kunnen helpen tandenknarsen te verminderen. Analyseer kritisch uw levensstijl en overweeg of u gezond eet, voldoende beweegt, adequaat slaapt en of u iets kunt doen aan de stressfactoren waarmee u wordt geconfronteerd. Eenvoudig gezegd, maar het verbeteren van uw situatie kan ook effect hebben op tandenknarsen.

Zorg voor een goede nachtrust

Aangezien tandenknarsen tijdens de slaap plaatsvindt, wordt het vaak geassocieerd met een slechte nachtrust. Onvoldoende slaap heeft naast het knarsen ook gevolgen voor uw algehele gezondheid. Zorg dus voor voldoende en kwalitatieve slaap. Hoewel het makkelijker gezegd is dan gedaan, kunt u wellicht iets nieuws ontdekken tussen deze 20 tips voor een betere nachtrust en deze toepassen voor een goede nachtrust vanavond nog.

Ontspan gedurende de dag

Een goed boek, rustgevende muziek, mindfulness-meditaties, yoga, schilderen, een warm bad… Dit zijn slechts enkele voorbeelden van ontspannende activiteiten die u wellicht minder vaak doet. Als u gedurende de dag, vooral ’s avonds, daadwerkelijk ontspant, is de kans op tandenknarsen kleiner. Leg daarom vaker uw telefoon in een andere kamer dan de slaapkamer, pak een boek en neem echt de tijd om te ontspannen. Wist u dat uw beddengoed ook kan bijdragen aan een betere nachtrust? Door te slapen op een zijden kussensloop kunt u problemen zoals nachtelijk zweten verminderen, klachten van astma en stofallergie verminderen (omdat zijde geen stof toelaat), en dankzij de zachtheid en lichte stof kunt u gemakkelijk draaien in bed zonder wakker te worden. Een selectie van kleuren uit ons assortiment vindt u hieronder.

Overweeg botox-behandeling

Een relatief nieuwe methode om tandenknarsen te behandelen is door middel van botoxinjecties. Botox zorgt ervoor dat de kaakspieren verslappen, waardoor u minder kracht op uw gebit kunt uitoefenen. Het knarsen kan hierdoor verminderen en zelfs volledig stoppen. Het kan bij een botoxbehandeling enkele weken duren voordat u effect merkt. De injecties worden in het begin enkele malen herhaald waarna deze worden afgebouwd. De totale duur van de behandeling is afhankelijk van de mate van tandenknarsen en de ernst van de klachten. Een botoxbehandeling is aanzienlijk duurder dan een anti-knarsbitje, maar wellicht overweegt u dit als een passende oplossing.